Historia autobusów – dla ciekawskich 🙂
Kiedy dokładnie pojawiły się pierwsze pojazdy o których moglibyśmy powiedzieć, że spełniają funkcje dzisiejszych autobusów? Ciężko to stwierdzić, bowiem od dawien dawna różne cywilizacje miały do czynienia z wozami, które przewoziły większą liczbę ludzi z miejsca na miejsce. Jeżeli zawęzimy jednak poszukiwania jedynie do pojazdów mechanicznych to możemy mówić o wczesnych autokarach dopiero w Wielkiej Brytanii oraz Francji w XIX wieku, kiedy rozpowszechniały się maszyny parowe,
Olbrzymim krokiem w rozwoju samochodów, a zarazem i masowych środków transportu było na pewno wynalezienie silnika spalinowego. To wtedy tak naprawdę zaczęły powstawać, zbliżone wyglądem do dzisiejszych, samochody osobowe czy omnibusy – pierwsze autokary w dzisiejszym tego słowa znaczeniu. Nazwa takich jednostek pochodzi od dwóch słów: „auto” – czyli samochód, oraz „bus” od łacińskiego słówka „omnibus”(dosł. „dla wszystkich”).
Pierwszą fabryką, która zajęła się poważnie produkcją autobusów był jeden z zakładów należących do niemieckiej firmy Benz. Niezwykle szybko zaskarbiły sobie one popularność wśród podróżnych w tym kraju. Z początku produkowane były one jedynie na gotowych podwoziach od ciężarówek. Różnicą było tylko nadwozie. Kolejnymi zakładami, które podjęły się produkcji takich środków transportu były firma Daimler, a także Stoewer, z wówczas niemieckiego Szczecina. Było to już pod koniec XIX w.
W okresie po I Wojnie Światowej rozpoczęto produkcję pierwszych jednostek z silnikami Diesel. Coraz częściej kabina pasażerska nie była już odłączona od kabiny dla kierowcy. W latach 20 i 30-tych XX w. autobusy były już niezwykle popularne w europejskich miastach. Jeździły w Niemczech, Anglii, Francji, a także trochę później, w Polsce.
Autobusy w Płocku, chcesz wynająć? Może bus czy autokar?
Z upływem czasu i dalszym wzrostem zapotrzebowania na usługi transportowe, zauważono potrzebę powiększenia powierzchni przewozowej w ówczesnych autobusach i tramwajach. Korzystano coraz częściej więc z konstrukcji wieloosiowych. Były to na przykład pojazdy przegubowe bądź wydłużone o kilka metrów. Pojawiły się także pierwsze jednostki piętrowe oraz z dołączanymi przyczepami.
Rozwój sieci autobusowej, szczególnie międzymiastowej bardzo odbiło się na kondycji kolei oraz statków rzecznych, które przegrywały konkurencję z coraz łatwiej dostępnymi autokarami. Nie da się ukryć, że były one tańsze w eksploatacji, bowiem nie trzeba było budować dla nich tak kosztownej infrastruktury jak dla pociągów, które mogły dotrzeć tylko tam, gdzie była trakcja kolejowa. Miało to tez odzwierciedlenie w cenach biletów, dlatego ludzie chętniej korzystali właśnie z autobusów.
Zachodziły dalsze zmiany w wyglądzie tych pojazdów. Zaczęto np. instalować silniki z tyłu lub pod podłogą zamiast na przodzie. Autokary dalekobieżne i autobusy Płock miejskie do tej pory nie różniły się pomiędzy sobą w wyglądzie zewnętrznym, ani w środku kabiny. Sprawiało to, że były one niewygodne dla pasażerów np. w ruchu miejskim, gdzie jest duży przepływ wsiadających i wysiadających co chwilę ludzi. Dlatego właśnie pojawiły się w pojazdach obsługujących miejskie linie drzwi otwierane automatycznie oraz zmniejszono liczbę miejsc siedzących na rzecz stojących w środku kabiny. Rezygnowano też z przyczep, bowiem uważano je za zbyt niebezpieczne. Pojawiało się coraz więcej przegubowców i piętrowców (Wyspy brytyjskie, Chiny), szczególnie w ruchu miejskim.
W autokarach międzymiastowych oraz jeżdżących w dalekie trasy instalowano małe toalety, powiększono okna, dodawano szyberdachy, a z czasem także klimatyzację. Busy w latach 70-tych wyposażane są coraz częściej też w porządne nagłośnienie, mini bufet, czy telewizor.
Autobusy miejskie zyskiwały natomiast również większe okna, szczególnie przednie dla kierowcy, oraz obniżoną podłogę co było ułatwieniem dla osób starszych i niepełnosprawnych.
Lata 90 poprzedniego wieku to większa uwaga producentów na rzecz ochrony środowiska i ograniczania emisji spalin do atmosfery. Zaczęto produkcję autobusów na gaz i pierwszych pojazdów elektrycznych. Kilka miast europejskich odchodziło nawet od transportu samochodowego i zastępowało je tramwajami i trolejbusami. Natomiast z racji ograniczeń ekonomicznych w państwach postkomunistycznych długo jeszcze rozwijano transport autobusowy. Wystarczy dodać, że w Polsce pierwsze jednostki niskopodłogowe pojawiły się dopiero pod koniec lat 90, a więc kilkanaście lat później niż w Europie Zachodniej.
Interesującym faktem jest za to duża popularność w krajach Ameryki Południowej oraz w największych aglomeracjach na dalekim wschodzie, bardzo długich, blisko 25-o metrowych autobusów. Posiadały one nierzadko aż dwa przeguby, co bardzo kierowcom komplikowało manewry w ciasnych centrach tych miast. Stąd też na przykład w Anglii dalej w użytkowaniu są autobusy piętrowe. Posiadają podobną powierzchnią użytkową, a są o wiele prostsze w prowadzeniu niż pojazdy wieloosiowe.
Jedną z ostatnich nowości na rynku autobusowym, są jednostki hybrydowe. Łączą one w sobie cechy pojazdów napędzanych silnikiem benzynowym, z tymi z zasilaniem ekologicznym – elektrycznym albo na gaz.
